Sepa hadiso el la Kvardek de la Navaano

Laŭ Abu Rokajjato Tamim' ebn Aŭs al-Dari (Allaho kontentu pri li!), la Nabio (la namazo kaj la paco de Allaho estu sur li!) diris:

La dino estas la nasihato.

Ni diris: Al kiu?

Li diris: Al Allaho, al Ĝia Ketabo, al Ĝia Rasulo, kaj al la imamoj kaj ĝenerale al ĉiuj el la moslemoj.

Tion rakontis Moslem.

[Ĝis ĉi tie la teksto de la Navaano. Nun sekvas miaj notoj:]

La vorton nasihato multaj kutime tradukas konsilo. Aliaj pliprecizigas pure sincera konsilo. En ĉi tiu kunteksto ne temas pri unuflanka konsilo, sed pli ampleksa interkonsiliĝo kaj enkalkulo de Allaho, Ĝia Ketabo, Ĝia Rasulo kaj ĉiuj moslemoj (islamantoj) – gvidantoj kaj negvidantoj –, kiam oni prenas decidojn por sia dino. Tio estas, oni ne prenu unuflankajn, memflatajn, egocentrajn decidojn por sia spirita vivovojo sen antaŭa enkalkulo de la Senfunda Abismo de la Realo (Allaho), de la Porhomaj Manifestiĝoj de la Konscio pri tiu Abismo (Ketabo), de la Vivanta Ekzemplo de la Konscio pri Tio en la Vivovojo de Homa Ekzemplo (Rasulo), kaj de la vivantaj ekzemploj de aliaj homoj ĉirkaŭ ni, ankaŭ ili strebantaj sur similaj vivovojoj (imamoj, se indaj je sekvado, kaj moslemoj).

Sur la bazo de ĉi tiu komento mi adaptus la tradukon jene:

Laŭ Abu Rokajjato Tamim' ebn Aŭs al-Dari (Allaho kontentu pri li!), la Nabio (la namazo kaj la paco de Allaho estu sur li!) diris:

Religio estas interkonsiliĝo.

Ni diris: Kun kiu?

Li diris: Kun Allaho, kun Ĝia Libro, kun Ĝia Sendito, kaj kun la elstaruloj kaj ĝenerale kun ĉiuj el la islamanoj.

Tion rakontis Moslem.

Sed, kompreneble, tiujn vortojn oni ne miskomprenu, sed oni komprenu ilin en la sencoj, kiuj povas pravigi la uzon de la vortoj Ketabo, Rasulo, imamoj kaj moslemoj.

Sesa hadiso el la Kvardek de la Navaano

Laŭ Abu Abdallah' al-Noman', filo de Baŝir' (Allaho kontentu pri ambaŭ!), la Rasulo de Allaho (la namazo kaj la paco de Allaho estu sur li!) diris:

La halalo ja estas klara, kaj la haramo ja estas klara; kaj inter ambaŭ estas neklaraj aferoj, kiujn multaj homoj ne konas. Kiu evitas la neklaraĵojn, tiu gardas sian dinon kaj sian erdon. Kiu falas en neklaraĵoj, tiu falas en la haramo: kiel paŝtisto, kiu paŝtas ĉirkaŭ rezervejo riskante paŝtadon en ĝi. Sed nu, ĉiu reganto havas rezervejon, kaj nu, la rezervejo de Allaho estas Ĝiaj haramaĵoj. Kaj nu, en la korpo estas karnopeco, kiu – kiam ĝi bone funkcias, la tuta korpo funkcias bone; kaj kiam ĝi misfunkcias, la tuta korpo misfunkcias: kaj do, ĝi estas la koro.

Tion rakontis la Boĥarano kaj Moslem.

[Ĝis ĉi tie la teksto de la Navaano. Nun sekvas miaj notoj:]

Dino kaj erdo: "Dino" estas "praktika vivovojo", kaj "erdo" estas "publika famo". La tradukoj "religio" kaj "honoro" estas ne tute ekzaktaj. Ankaŭ senreligiuloj havas dinon; kaj aliaj vortoj tradukeblas per la nepreciza vorto "honoro", ekzemple "ŝarafo" estas "alta rango de honoro", "nabila" estas "nobla", "karima" estas "nobla ĉar donema", ktp.

Kvina hadiso el la Kvardek de la Navaano

Laŭ la Patrino de la Fidantoj, patrino de Abdallah', Aeŝato (Allaho kontentu pri ŝi!), la Rasulo de Allaho (la namazo kaj la paco de Allaho estu sur li!) diris:

Ni ne akceptas elpensaĵojn, kiuj ne apartenas propre al ĉi tiu nia afero.

Tio estas versio de la Boĥarano kaj de Moslem. Kaj en versio de Moslem estas:

Ni ne akceptas praktikon, sur kiu ne baziĝas nia afero.

[Ĝis ĉi tie la teksto de la Navaano. Nun sekvas miaj notoj:]

Tiun hadison kelkaj komprenis en ekskludema, materia senco, laŭ kiu islamaj estas nur tiuj diroj kaj faroj, kiuj kvazaŭ plata spegulo ripetas la dirojn kaj farojn de la Korano kaj de la akceptitaj hadisoj.

Tamen en tradicia islamo oni komprenas, ke tiel nomataj “elpensaĵoj” (mohdasatoj) estas ne ĉiu nova afero en la vivo de la islamanoj, sed nur tio, kio ne kongruas kun la praktiko de islamo.

Cetere, la “afero” (amro), pri kiu tekstas la hadiso, verŝajne signifas la instruon de Mohammad.

Kvara hadiso el la Kvardek de la Navaano

Abu Abdalrahman’ Abdallah’ ebn Mas’ud’ (Allaho kontentu pri li!) rakontis:

La Rasulo de Allaho (la namazo kaj la paco de Allaho estu sur li!), verdira kaj kredinda, rakontis al ni:

Ĉiu el vi ekestas per amasiĝo en la patrina ventro dum kvardek tagoj ekde verŝita guto. Li poste fariĝas karnopeco samlonge. Poste la malako estas alsendata kaj blovas en lin la spiriton, ĉe kio li ricevas kvar ordonojn, kiuj difinas lian vivtenadon, lian vivdaŭron, lian agadon kaj ĉu li estos malfeliĉa aŭ belŝanca.

Je Allaho, krom kiu estas neniu dio! Foje iu el vi agadas kiel agas la paradizuloj, ĝis inter li kaj la Paradizo estas nur unu ulno, sed tiam tio difinita devancas lin kaj li agadas kiel agas la fajruloj, kaj li envenas la Fajron.

Kaj foje iu el vi agadas kiel agas la fajruloj, ĝis inter li kaj la Fajro estas nur unu ulno, sed tiam tio difinita devancas lin kaj li agadas kiel agas la paradizuloj, kaj li envenas la Paradizon.

 Tion rakontis la Boĥarano kaj Moslem.

[Ĝis ĉi tie la teksto de la Navaano. Nun sekvas miaj notoj:]

Eĉ nur supraĵa legado de la teksto altrudas jenan komenton pri la enhavo:

La kunuloj de Mohammad estimis, tial aspiris, pacan, trankvilan karakteron. Por kultivi tian karakteron la okazo proponis al ili, kaj la teksto plu proponas al ni hodiaŭ, ĉi tiun temon por medito:

Antaŭdifinitaj en ketabo (tio estas, maktubaj) estas aferoj, kiuj profunde interesas plej multajn homojn, ĉu prave, ĉu malprave:
Kiel mi vivtenos min?
Kiel longe mi vivos?
Kiel mi agu en difinitaj okazoj?
Ĉu mi rikoltos feliĉan rezulton, aŭ ne?

Sed oni ne fidu la ŝajnon, ĉar la fina destino foje ne estas tiel feliĉa, kiel oni esperas.
Kaj oni ankaŭ ne malesperu, ĉar la fina destino foje ne estas tiel malfeliĉa, kiel oni timas.
Do oni restu en trankvila ekvilibro, nek memkontenta nek malespera, sed nur atenta.

Tria hadiso el la Kvardek de la Navaano

Laŭ Abu Abdalrahman’ Abdallah’ ebn Omar ebn al-Ĥattab’ (Allaho kontentu pri ambaŭ*!), ĉi lasta [Omar] diris:

Mi aŭskultis la Rasulon de Allaho (la namazo kaj la paco de Allaho estu sur li!) diri:

Islamon oni konstruas sur kvin [aferoj]: atesti, ke estas neniu dio, sed estas Allaho; kaj ke Mohammad estas Rasulo de Allaho; starigi namazon, venigi zakaton, haĝĝi al la Domo kaj saŭmi ramadanon.

Tion rakontis la Boĥarano kaj Moslem.

[Ĝis ĉi tie la teksto de la Navaano. Nun sekvas miaj notoj:]

*Abu Abdalrahman’ Abdallah’ ebn Omar ebn al-Ĥattab’:
Abdallah’, filo de Omar ebn al-Ĥattab’ kaj patro de Abdalrahman’.

Dua hadiso el la Kvardek de la Navaano

Ankaŭ laŭ Omar (Allaho kontentu pri li!), kiu diris:

Iun tagon ni sidis ĉe la Rasulo de Allaho (la namazo kaj la paco de Allaho estu sur li!) kaj jen alvenis al ni viro, kun tre blankaj vestaĵoj, kun tre nigra hararo, sen iu ajn spuro de vojaĝo, al ni tute nekonata. Li sidis apud la nabio (la namazo kaj la paco de Allaho estu sur li!) kaj direktis siajn genuojn al liaj genuoj, kaj metis siajn manojn sur siajn femurojn. Post tio li diris:

Ho Mohammad, informu min pri islamo.

Kaj la Rasulo de Allaho (la namazo kaj la paco de Allaho estu sur li!) diris:

Islamo estas atesti, ke estas neniu dio, sed estas Allaho; kaj ke Mohammad estas Rasulo de Allaho; starigi namazon, venigi zakaton, saŭmi ramadanon, kaj haĝĝi al la Domo, se oni povas al ĝi voji.

Li diris: Ci pravas.

Kaj ni surpriziĝis, ke li demandas kaj konfirmas.

La viro: Informu min pri imano.

La nabio: Sekuriĝi per Allaho, per Ĝiaj malakoj, per Ĝiaj ketaboj, per Ĝiaj rasuloj, kaj per la lasta tago; kaj sekuriĝi per la kadaro: ties bono kaj ties malbono.

La viro: Ci pravas.

Ankaŭ: Informu min pri ehsano.

La nabio: Servi al Allaho kvazaŭ ci vidus Ĝin; ĉar, se ci ne vidas Ĝin, jen Ĝi vidas cin.

La viro: Informu min pri la horo.

La nabio: La demandato ne scias pli ol la demandanto.

La viro: Informu min pri ties antaŭsignoj.

La nabio: La servantino naskas sian mastrinon, oni vidas senŝuulojn, senvestulojn, senrimedulojn, ŝafpaŝtistojn konkuri por alte konstrui.

Post tio li foriris, kaj mi restis senmova longan tempon. Post tio li [la nabio] diris: Omar, ĉu vi scias, kiu estas la demandinto?

Mi diris: Allaho kaj Ĝia Rasulo pli scias.

La nabio: Li estis Ĝebrilo, kiu venis por instrui al ivi ivian dinon.

Tion rakontis Moslem.

[Ĝis ĉi tie la teksto de la Navaano. Nun sekvas kelkaj miaj notoj:]

Allaho vidas:
Allaho ne estas persono, sed la principo de ĉiuj principoj, la kondiĉo de ĉiuj kondiĉoj, la kaŭzo de ĉiuj kaŭzoj. La aserto, ke la ekstervica principo-kondiĉo-kaŭzo vidas, estas defio al la homa komprenkapablo: temo por meditado, kies celo estas veki la homon al la realo for de la sonĝo de fantazio, kaj for de la dormo de nescio.

dino:
Vivovojo, ne nura religio en eklezia senco. Ekzemple, ankaŭ kofro (kufro) estas dino (laŭ la 109-a surato: al-Kaferun’).

horo:
La momento kaj okazo, kiam ĉio ŝajnas inversiĝi kaj renversiĝi por aperi en sia vera realeco.

imano:
Tio estas ago, per kiu oni sekuriĝas kaj protektas sin. Ĝi ne estas nura pasiva fido, sed aktiva uzo de la protektiloj.

kadaro:
Tio, kion Allaho difinis por la ekzisto. Tamen ĝi ne estas simpla neevitebla destino, ĉar doao (vidu en http://islama-vortaro.blogspot.com/search/label/d) povas ŝanĝi la kadaron. Oni ne miskomprenu, kvazaŭ Allaho estus unu plia estaĵo, kiu laŭ propra volo decidas, ke io okazu, aŭ ke alio ne okazu. Allaho tute ne estas unu plia estaĵo, sed tio, kio forturnas ĉiun estaĵon el neekzisto en ekziston.