2013/02/15

Deksepa hadiso el la Kvardek de la Navaano

Laŭ Abu-Jala Ŝaddad' ebn Aŭs (Allaho kontentu pri li!), la Rasulo de Allaho (la namazo kaj la paco de Allaho estu sur li!) diris:

Jen Allaho skribis ehsanon por ĉiu afero. Do, se vi mortigos, mortigu ehsane; kaj se vi buĉos, buĉu ehsane; ĉiu el vi akrigu sian klingon kaj ripozigu sian buĉaĵon.

[Alternativa traduko estas:

Jen Allaho preskribis belecon en ĉiu afero. Do, se vi mortigos, mortigu bele; kaj se vi buĉos, buĉu bele; ĉiu el vi akrigu sian klingon kaj ripozigu sian buĉaĵon.]

Tion rakontis Moslem.

[Ĝis ĉi tie la teksto de la Navaano. Nun sekvas miaj notoj:]

Ni jam vidis, ke ekramo estas karima konduto al aliaj; kiu ekramas sian gaston, tiu prikarimas lin. Same, kiu ehsanas iun aŭ ion, tiu prihasanas tiun aŭ tion. Hasana signifas bela kaj bona; do ehsani estas pritrakti bele kaj bone.

Ni legas, ke por ĉiu afero estas skribita ehsano, tio estas, bela kaj bona pritrakto; eĉ por la plej teruraj aferoj. Se la cirkonstancoj metas nin en tia situacio, ke ni devas fari teruraĵon, eĉ tiam eblas ripozigi la viktimon, laŭeble ŝparante nenecesan suferadon. La hadiso montras tradician ekzemplon: kiu decidas manĝi aŭ manĝigi viandon, tiu almenaŭ akrigu sian klingon, por ke la kompatinda besto mortu rapide kaj kiel eble plej sendolore.

Apud altaj idealoj de preskaŭ superhomaj virtoj Mohammad instruis ankaŭ simplajn virtojn al simplaj homoj kiel realisman, efektivigeblan kontribuon al pli bona mondo. Ĉar, fakte, "pli bona" ofte estas malamiko de "bona". Aŭ, kiel skribis Zamenhof, se sako tro pleniĝas, ĝi baldaŭ disŝiriĝas.

Kaj se nia hodiaŭa sentemeco malproksimigas nin de ekzemplo, kiu fariĝis tro fremda de nia ĉiutaga vivo (nome, ĉar plej multaj modernuloj ne buĉas mem la bestojn, kies karnon ili manĝas kiel viandon, nek mortigas mem la bestojn, kiuj konkurence volas formanĝi la plantojn, kiujn ili volas meti sur sian teleron), do ni almenaŭ povas resti ĉe la ĝenerala principo de ehsano kiel bela kaj bona pritrakto kaj apliki ĝin, laŭ la hadiso, por ĉiu afero.